28/12/19

Η ΒΛΑΧΑ, ένα παλιό γιορτινό τυχερό παιχνίδι.








Ενα τυχερό παιχνίδι που παιζόταν  (από μικρούς και μεγάλους) στην περιοχή μας  τις ημέρες των Γιορτών (Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς) μέχρι τη δεκαετία του 1970 , ήταν η ¨"Βλάχα" ή "Στριφτό". Με ένα αιχμηρό αντικείμενο (συνήθως ξύλο) οι παίκτες του παιχνιδιού αυτού  χάραζαν (κατ΄άλλους..άναβαν)  στο  έδαφος μέ τέσσερις οριζόντιες και τέσσερις κάθετες γραμμές  τη "Βλάχα" και εκεί  έριχναν από ψηλά  ο καθένας το  κέρμα του.Οποιου το κέρμα απείχε περισσότερο από τις γραμμές, αυτός έστριβε τα τρία κέρματα, ενώ όλοι οι  άλλοι έβαζαν απ΄έξω στοιχήματα. Αν ο παίκτης που έστριβε τα κέρματα έφερνε  τουλάχιστον δύο "σταυρούς" (κορώνες) κέρδιζε, αν έφερνε "κότες" (γράμματα) έχανε και έπρεπε να πληρώσει όλους τους άλλους. Μέρικοί απ΄αυτούς που έστριβαν τα κέρματα, χρησιμοποιούσαν διάφορες τεχνικές (εξ ου και κάλπηδες)  για να φέρουν σταυρούς, γι αυτό και οι άλλοι παίκτες είχαν το δικαίωμα όσο τα κέρματα βρίσκονταν στον αέρα να τα "κράξουν", δηλαδή να ζητήσουν την επανάληψη του στριφτού.
Σε άλλες περιοχές το παιχνίδι αυτό δεν  περιέχει το σχήμα της Βλάχας και ονομάζεται απλά "Στριφτό".Γιατί όμως ονομάστηκε "Βλάχα" και τι σηματοδοτεί αυτό το σχήμα που  χάραζαν ή άναβαν οι παίκτες στο χώμα;Ας απαντήσουν οι αρμόδιοι λαογράφοι, γλωσσολόγοι και λοιποί ερευνητές. Ρώτησα τον συμπολίτη  φίλο μου  και σατυρικό ποιητή  Αγγελο Σπίνο παλιό θιασώτη της Βλάχας να μου δώσει μια εξήγηση κι αυτός μου απάντησε την επομένη με τους παρακάτω στίχους τους οποίους παραθέτω:

Διον.Κράγκαρης

---------------------------------------------------------------------------------------


Η ΒΛΑΧΑ
Πολλές εκδοχές υπάρχουνε
 για την ονομασία
Αλλά ότι σημάδεψε τα νιάτα μας
Αυτή ΄ναι η ουσία.
Καιρό πριν τα Χριστούγεννα
Και μετά του Αγίου Βασιλείου
Βλάχες «ανάβαμε» για στρίψιμο
Στην αυλή του Γυμνασίου.
Πολλοί  όταν την άναβαν
Κάτι έλεγαν για γούρι,
Αλλά κανείς δεν πέρναγε σ΄αυτά
Τον Σάκη τον Πατσούρη.
Ο Σάκης πρώτος έτρεχε
Τη Βλάχα για ν΄ανάψει
Και κάτι «Μπιρίμπους» και «αλέ χαπ»
Πάντα θε να πετάξει.
Μικροί μεγάλοι στρίβαμε κέρματα
Με αγωνία οι καημένοι
Οι τυχεροί έφερναν «σταυρούς»
Και «κότες»  οι χαμένοι.
«Τρεις σταυροί» φώναζε πάντοτε
Για γούρι ο Κογιώνης
Κι όλο τον επειράζανε
Ο Βλάσης κι ο Μποτσώνης.
Τα χρόνια όμως πέρασαν
Τα νιάτα έχουν πετάξει
Τη βλάχα και το έθιμο
Τσιμέντο έχει σκεπάσει.
Τέλος μια γλυκιά ανάμνηση
Αυτή μονάχα μένει
Οι τσίρηδες οι κάλπηδες
Κι ο ούτσος ότι γέρνει.

Αγγελος Σπίνος (Γκατζάνης).

Δεν υπάρχουν σχόλια: