Σαν χθες 24 Μαρτίου 1963 έγιναν τα εγκαίνια της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Λεχαινών."Την ίδρυσε με γενναία δωρεά βιβλίων το εκλεκτό τέκνο των Λεχαινών, ρέκτης της Τέχνης και της Επιστήμης, ο οφθαλμίατρος Βασίλειος Ηλία Δημησιάνος.Στη σεμνή γιορτή των εγκαινίων παρέστησαν οι αρχές των Λεχαινών,φίλοι των Γραμμάτων από τον κάμπο και πλήθος κόσμου.Μετά τον αγιασμό ο δήμαρχος Ανδρέας Τρυφωνόπουλος εξέφρασε δημόσια τις ευχαριστίες του κοινού των Λεχαινών στον δωρητή.Οι δε Γυμνασιάρχης Λεχαινών Θ.Ψυχάρης, ο Επιθεωρητήςς Δημοτ. Σχολείων Λεχαινών Κ.Ξαρλής, ο πολιτευτής Ι.Ηλιόπουλος και ο πρόεδρος της Βιβλιοθήκης Αμαλιάδας Κωστάκης Αποστολόπουλοες εξήραν την σημασιαν της δωρεάς για την καλλλιέργειαν του πνεύματος στα Λεχαινά, ο δε διευθυντής μας Ντίνος Δ.Ψυχογιός, σαν κύριος ομιλητής ανέπτυξε το θέμα "Το Πνεύμα στην Ηλεία"...." γράφει στα Ηλειακά του ο εκδότης του Ντίνος Ψυχογιός (τχ. ΚΒ΄1963).
Τί είχε προηγηθεί όμως ,το γράφει ο ίδιος ο Ντίνος Ψυχογιός στο τεύχος ΙΗ΄/1959 του ίδιου περιοδικού, δηλαδή τέσσερα χρόνια πριν:" Τα Λεχαινά σύντομα θα αποκτήσουν την Βιβλιοθήκη τους χάρις στην πολύτιμη μα και ευγενική προσφορά του εκλεκτού τέκνου τους και διακεκριμένου Οφθαλμιάτρου της Αθήνας Βασιλ.Η Δημησιάνου.Ρέκτης των Γραμμάτων και φιλότεχνος ο κ.Δημησιάνος, κάνει την γενναία τούτη προσφορά στην γενέτειρά του, από άμετρη αγάπη και στοργή. Ήδη έχει αποστείλει άνω των 700 τόμων διαλεχτών πανάκριβων και ομοιόμορφα βιβλιοδετημένων βιβλίων. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι περί τους 200 τόμοι πολυτελούς έκδοσης αποκλειστικά αφιερωμένοι στην Τέχνη.Είναι μια συλλογή, σωστά καλλιτεχνήματα, που σπάνια συναντάται ακόμη και στις καλά καταρτισμένες βιβλιοθήκες. Η Βιβλιοθήκη δωρήθηκε στον Δήμο Λεχαινών και η οργάνωσή της και λειτουργία της ανετέθη από τον δωρητή στον Διευθυντή μας.Τα Λεχαινά εκτιμώντα την πολύτιμη προσφορά(που κάθε χρόνο θα συνεχίζεται από τον κ.Δημησιάνο με 300-500 τόμους)θα καταβάλουν, είμαστε βέβαιοι,κάθε φιλότιμο προσπάθεια να φανούν αντάξιοι και του δυσαπόχτητου Δώρου και των προσδοκιών του εκλεκτού τέκνου τους για την αξιοπόίηση της προσφοράς τους".
Από το 1959 πέρασαν σχεδόν δύο χρόνια και στις 5/6/1961 το Δημοτικό Συμβούλιο Λεχαινών απεφάσισε την ίδρυση της Δημοτικής Βιβλιοθήκης με την 25/1961 απόφασή του περί συστάσεως Νομικού Προσώπου με την ονομασίαν "Δημοτική Βιβλιθήκη Λεχαινών", επί Δημαρχίας Ανδρέα Τρυφωνόπουλου.Μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου:Δημήτριος Μπαλαούρας, Νικόλαος Ζαροκανέλλος, Χρήστος Βεσκούκης,Παναγιώτης Κεφάλας, Κων/νος Σερέτης, Άγγελος Ζαπάντης.Η απόφαση αυτή δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 211/3.11.1961.Τροποποιήθηκε το 1985 με την 2/1985 απόφαση του Δ.Σ. Λεχαινών, ώστε να διοικείται από 5 μελές ΔΣ θα το αποτελούν ο Δήμαρχος, δύο δημοτικοί σύμβουλοι και δύο δημότες.(Ορίστηκαν αντιστοίχως οι Θανάσης Τσάγκος, Νίκος Σεφερλής, Βαγγέλης Μπαλαούρας,Τάκης Λαϊνάς και Δημήτρης Χριστοφίδης) και να επιχορηγείται από τον Δήμο με 100000 δρχ τουλάχιστον, ετη
ΒΑΣΙΛΗΣ ΔΗΜΗΣΙΑΝΟΣ
(Ομιλία του Διονύση Κράγκαρη που έγινε στην τιμητική εκδήλωση για τον Βασίλη Δημησιάνο την 23/4/1979 στα πλαίσια των Καρκαβιτσείων 1979, που οργάνωσε η Μορφωτική Ένωση Λεχαινών Ανδρέας Καρκαβίτσας)
Ο Βασίλης Δημησιάνος σύνδεσε τ΄ όνομά του με την επιστήμη της Οφθαλμολογίας χάρη στην οποία απέκτησε παγκόσμια δόξα, με την πολιτική καθώς υπήρξε από τα φοιτητικά του χρόνια δραστήριο στέλεχος του εργατικού κινήματος στη χώρα μας και με τα Λεχαινά, τη γενέτειρά του, στην οποία στα τελευταία χρόνια της ζωής του θέλησε ν ΄αφιερώσει ολόκληρη την περιουσία του, δημιουργώντας κτίριο βιβλιοθήκης-πινακοθήκης με πλούσια συλλογή βιβλίων και πινάκων και ενισχύοντας με διάφορους τρόπους την πνευματική ανάπτυξη του τόπου.
Ένα όμως ιατρικό ατύχημα ήταν μοιραίο για τη ζωή του κι εδώ πρέπει να αποκατασταθεί η αλήθεια. Δεν πέθανε από καρκίνο των ματιών, όπως έσπευσαν να πουν και να γράψουν διάφοροι απληροφόρητοι. Είχε πάει για εξετάσεις στη Γαλλία και στη διάρκεια μιας ακτινογραφίας (αρτηριογραφήματος) έπαθε σοβαρό εγκεφαλικό επεισόδιο. Σε κωματώδη κατάσταση μεταφέρθηκε στην Αθήνα και μετά από λίγες ημέρες πέθανε. Η σορός του μεταφέρθηκε στα Λεχαινά που πολύ αγάπησε και τάφηκε στο μνήμα της μάνας του που τον σπούδασε με τόσες και τόσες στερήσεις. Στο μνήμα αυτό επάνω , πριν λίγα χρόνια (1955) είχε στήσει ένα άγαλμα της μάνας του, έργο του γλύπτη Χρήστου Καπράλου και είχε γράψει στη βάση του αγάλματος «Οσα σκεπάζει ο ουρανός, τόσα σκεπάζει η μάνα».(φωτό από το νεκροταφείο των Λεχαινών)
Ο ξαφνικός και απροσδόκητος θάνατός του, στέρησε τα Λεχαινά από ένα μεγάλο έργο. Αλλά στο γεγονός αυτό δεν συνέβαλε μόνο ο θάνατος. Αποφασιστική στάθηκε και η συστηματική κωλυσιεργία των τότε παραγόντων των Λεχαινών στους οποίους ο Β.Δ. είχε αναθέσει από χρόνια να του βρουν οικόπεδο σε ήσυχο μέρος για να το αγοράσει και να χτίσει με δικά του χρήματα το έργο που αναφέραμε πιο πάνω. Αλλά οι τοπικοί παράγοντες, είτε από πολιτική εμπάθεια και μισαλλοδοξία είτε από αδιαφορία, δεν μπόρεσαν να βρουν ένα οικόπεδο. .Ευτυχώς όμως που ο Δ.Β πρόλαβε να συμβάλει στην ίδρυση της Δημοτικής Βιβλιοθήκης κι αυτό έγινε με τις διαδοχικές δωρεές μεγάλου αριθμού βιβλίων ανεκτίμητης αξίας προς τον Δήμο (γράφουμε παραπάνω) και ζωγραφικών πινάκων μεγάλων Ελλήνων ζωγράφων(Γουναρόπουλος, Κόντογλου, Κανέλλης). Ετσι πρόλαβε να στηθεί και να λειτουργήσει η Δημοτική Βιβλιοθήκη Λεχαινών….
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ
Ο Βασίλης Δημησιάνος γεννήθηκε στα Λεχαινά το 1903 ,αλλά κατάγεται από την Κεφαλλονιά (χωριό Μαυράτα) στην οποία γεννήθηκαν οι γονείς του .Οι τελευταίοι κυνηγημένοι από τη φτώχεια του νησιού, αναγκάστηκαν να έρθουν και να δουλέψουν στον πλούσιο κάμπο τους .Η οικογένεια εγκαταστάθηκε στο σπίτι του Σχοινά που έχει έδώ και λίγα χρόνια γκρεμιστεί,,απέναντι από το Γυμνάσιο. Ο Β.Δ. είχε τρεις αδελφούς και δύο αδελφές. Τέλειωσε το δημοτικό σχολείο και το σχολαρχείο στα Λεχαινά. Ευτύχησε δε να έχει έναν σωστό και εμπνευσμένο σχολάρχη, τον Βασίλη Μουρίκη που τον είχε βαφτίσει κιόλας δίνοντά του τ΄ όνομά του. Ο σχολάρχης διείδε την εξυπνάδα του μικρού μαθητή του και ανάγκασε τους γονείς του να τον σπουδάσουν. Ετσι τέλειωσε το Γυμνάσιο στην Πάτρα κι αργότερα σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Μεταπτυχικαές σπουδές έκανε στη Γαλλία (Λυών) και στη Γερμανία(Χαϊλδεμβέργη).Το 1930 διορίστηκε επιμελητής στη νεοσύστατη έδρα Οφθαλμολογίας στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας την οποία κατείχε ο καθηγητής Φωκάς Κοσμετάτος. Το πανεπιστημιακό όμως κλίμα με τους συμβιβασμούς και τις πολιτικές ανωμαλίες της εποχής δεν ταίριαζε στον ανήσυχο και τολμηρό χαρακτήρα του Δημησιάνου. Πριν τον διώξουν με το Ιδιώνυμο και τις δηλώσεις μετανοίας, παραιτήθηκε το 1934, θέλοντας να διατηρήσει μια πολυδιάστατη αγωνιστική παρουσία στη δημόσια ζωή της Χώρας, γεγονός που αποδεικνύεται και με τη σταθερή άρνησή του να δεχθεί πανεπιστημιακή έδρα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (Ζυρίχη) σε προτάσεις που του έγιναν αργότερα. Την επιστήμη όμως την υπηρέτησε με πάθος, πήρε μέρος σε πολλά διεθνή επιστημονικά συνέδρια και έγραψε πολλές εργασίες και με ανεπανάληπτη ανθρωπιά που δίκαια του δίνει τον τίτλο του «λαϊκού γιατρού».
Δίπλα στην επιστήμη ο Β.Δ. βάζει σαν σκοπό της ζωής του τον πολιτικό αγώνα .Δεν είναι μόνο ο καταξιωμένος επιστήμονας στη λαϊκή συνείδηση. Είναι ο κοινωνικός αγωνιστής που έβαλε τη ζωή του και το έργο του με συνέπεια στο προοδευτικό κίνημα της Χώρας. Μόλις γυρίζει από τις σπουδές του στο εξωτερικό γίνεται δραστήριο μέλος του κομμουνιστικού κινήματος(1928-30).
Από τότε η ζωή του είναι μια διαρκής περιπέτεια, ένας αδυσώπητος αγώνας .Γνωρίζει την εξορία επί Μεταξά,(στη φωτογραφία μεταφέρεται με το βαπόρι " Μαρία Λ " στις 23/10/1935 μαζί με άλλους εξόριστους στον ΑηΣτράτη ,κάτω πρώτη σειρά αριστερά δεύτερος ο Δ.Γληνός τρίτος ο Β.Δημησιάνος τέταρτος ο Κώστας Βάρναλης) ενώ στην περίοδο της Κατοχής βγαίνει στην παρανομία, συμμετέχει ενεργά στο ΕΑΜ και φεύγει απεσταλμένος του στη Μέση Ανατολή. Εκεί συλλαμβάνεται και φυλακίζεται από τους Άγγλους και ο Π.Κανελλόπουλοες όταν περνά μαζί με τον Άρη από τα Λεχαινά (1944) ζητά πληροφορίες γι αυτόν από τους συγγενείς του. Στην περίοδο του Εμφυλίου, με τον οποίο διαφωνεί έντονα και διαχωρίζει τη θέση του, , εξορίζεται και πάλι. Αργότερα συμμετέχει στην ίδρυση της ΕΔΑ, ΄διατελεί αντιπρόεδρος στον Ελληνοσοβιετικό Σύνδεσμο, (στη φωτογραφία με τον Σοβιετικό κοσμοναύτη Γιούρι Γκαγκάριν κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα τον Φεβρουάριο του 1962) κάνει ταξίδια στη Μόσχα και στο Πεκίνο μαζί με Π.Χάρη και Ι.Μ.Παναγιωτόπουλο, ενώ διατηρεί πάντα στενές σχέσεις με πλήθος πολιτικών, καλλιτεχνών και διανοουμένων. Απόδειξη της σχέσης του με τους καλλιτέχνες και λογοτέχνες είναι η τεράστια βιβλιοθήκη που διατηρούσε και το πλήθος των πινάκων που κατείχε.
Τα Λεχαινά δεν ξέχασαν τον Βασίλη Δημησιάνο. Ήδη από το 1976 μια κεντρική οδός της γενέτειράς του φέρει τ΄ όνομά του...
Η ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ
Η Βιβλιοθήκη αρχικώς στεγάστηκε στο ισόγειο της οικίας (έχει κατεδαφισθεί από χρόνια) Θ.Μπρέζα επί της πλατείας Χατζηγιάννη. Μετά την κατασκευή του νέου δημαρχείου επί δικτατορίας μεταφέρθηκε στην ισόγειο αίθουσά του. Επί δημαρχίας Δ.Χατζηγιάννη μεταφέρθηκε στον δεύτερο όροφο του δημαρχείου και από κει (επί δημαρχίας Δ. Αρβανίτη) σε νοικιασμένη αίθουσα του κτιρίου Μαστροβασίλη, όπου τη λειτουργία της έχει αναλάβει ο «΄Ομιλος Φίλων της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Λεχαινών». Ελπίζουμε να ολοκληρωθεί σύντομα ο ΑΣΟ, ώστε η Δημοτική Βιβλιοθήκη να αποκτήσει μόνιμη και κατάλληλη στέγη για να μπορέσει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της νέας εποχής. (ΚΕΙΜΕΝΟ ΥΠΟ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ)
ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΚΡΑΓΚΑΡΗΣ
