25/2/14

Ο ΓΕΝΙΤΣΑΡΙΣΤΙΚΟΣ ΧΟΡΟΣ ΕΝΑ ΑΠΟΚΡΙΑΤΙΚΟ ΕΘΙΜΟ ΤΟΥ ΗΛΕΙΑΚΟΥ ΚΑΜΠΟΥ


Ο Γενιτσαρίστικος Χορός είναι ένα αποκριάτικο έθιμο του Ηλειακού κάμπου που οι ρίζες του χάνονται στα πολύ παλιά χρόνια. Ο πρώτος που επιχείρησε να ερευνήσει και να εξηγήσει αυτό το έθιμο ,ήταν ο εκδότης του ιστορικού και λαογραφικού περιοδικού ΗΛΕΙΑΚΑ ερασιτέχνης λαογράφος Ντίνος Ψυχογιός (1915-1982). Με πρωτοβουλία του ίδιου μάλιστα οργανώθηκαν στα Λεχαινά το 1954 και το 1956 διαγωνισμοί για την καλύτερη χορευτική ομάδα (τσετιά) του Γενιτσαρίτικου Χορού, στους οποίους διαγωνισμούς πήραν μέρος τσετιές από τα γύρω χωριά, στην πρώτη από Λεχαινά, Βαρθολομιό, Στρούσι, Μυρσίνη, Τραγανό, στη δεύτερη μόνο από Λεχαινά και Τραγανό.
Για το “παράβγαλμα” ή “για το κιλούμι” 'αλλωστε γίνονταν προπολεμικά τέτοιες συναντήσεις στα Λεχαινά την Παρασκευή της Τυρινής. Προηγουμένως οι ομάδες των Γενιτσαραίων γύριζαν τα χωριά τις ημέρες της Αποκριάς χορεύοντας (σε διάφορους ρυθμούς (ρίμινες, τουμπουλίστικο, γαϊτανάκι, στο τέλος τσάμικο και καλαματιανό), υπό τους ήχους των μπεχτέρηδων, των γύφτικων ζουρνάδων και νταουλιών, μαζεύοντας σ΄ανταμοιβή χρήματα και τρόφιμα.

24/2/14

O κάμπος απλούται επικλινής

    Του Βασίλη Λαδά *

Το 1971, εν μέσω χούντας, νέοι των Λεχαινών σχημάτισαν όμιλο φιλολογικό με το όνομα του συμπατριώτη τους, συγγραφέα Ανδρέα Καρκαβίτσα. Από τότε μέχρι και σήμερα οι νέοι αυτοί παραμένουν σε δράση με συνεχείς κοινωνικές παρεμβάσεις και φιλολογικές εκδηλώσεις. Είτε στον παροπλισμένο παλιό σιδηροδρομικό σταθμό των Λεχαινών, είτε στον διασωθέντα, από τους αγώνες τους, κινηματογράφο «Αστρον».

Τη δεκαετία του 1970 κυκλοφόρησαν το περιοδικό «Διάλογος». Σε ένα από τα τεύχη του ο εξ Ανδραβίδος ποιητής Γιώργος Γώτης επιμελήθηκε το πρώτο αφιέρωμα που έγινε από περιοδικό στον συγγραφέα Νίκο Καχτίτση. Τη δεκαετία του 1980 κυκλοφόρησαν το περιοδικό «Εκ Παραδρομής» με μότο «Επαρχία δεν είναι μόνο η Αθήνα». Εξέδωσαν βιβλία για τους μύθους και το ήθος της περιοχής. Πολίχνες διάσπαρτες στον κάμπο, με αρχαιοελληνικές, φράγκικες και βυζαντινές ονομασίες. Ενδεικτικά αναφέρω: «Ο τόπος, τα σπίτια» το 1987, της Ελένης Ψυχογιού. Το «Hμερολόγιο πεδιάδος» του Διονύση Κράγκαρη, το 2010. «Ο κάμπος, ο κόσμος» του Τάκη Λαϊνά, το 2012. Ο Διονύσης Κράγκαρης, υποθηκοφύλαξ Μυρτουντίων (ας μη χαθούν οι λέξεις επί κτηματολογίου, παρακαλώ) κι ο Τάκης Λαϊνάς, γεωπόνος της χλωρίδος της Ηλείας, είναι από τις ψυχές του ομίλου. Δυο στρογγυλά λιθάρια, δεν φεύγουν σχεδόν ποτέ από τον τόπο τους. Τα βιβλία τους περιέχουν άρθρα που δημοσίευσαν στις εφημερίδες της Ηλείας. Κοσμοπολίτικα όμως, χωρίς την παραμικρή έπαρση επαρχιακής αυτάρκειας.

Κάθε τόσο κατεβαίνω από την Πάτρα στα Λεχαινά για τις εκδηλώσεις τους, εκεί που ο κάμπος απλούται επικλινής, όπως έλεγε ο Ανδρέας Καρκαβίτσας. Με δέλεαρ και το φαγοπότι που ακολουθεί με παπάκια και κουσκουσέ. Είναι εκεί σχεδόν πάντα κι ο ποιητής Χρήστος Ντάνος και πολλές φορές ο συγγραφέας Δημήτρης Ψυχογιός (κατά κόσμον), εκ Νεοχωρίου, στα ριζά του κάστρου της πριγκίπισσας Ιζαμπώς. Στο μυθιστόρημά του «Χιονίζει ήσυχα στις Αγριολεύκες» οι ήρωές του (ξωτικά του Χειμώνος) έλαβαν ονόματα των μελών της αειθαλούς παρέας.


* Ο Βασίλης Λαδάς είναι ποιητής και πεζογράφος

(Δημοσιεύτηκε στην ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ, Σάββατο 22/2/14)

11/2/14

ΠΡΟΕΚΛΟΓΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ- ΘΕΜΑ 1- Ο ΕΠΙΚΕΦΑΛΗΣ

(Από το Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας του Γ.Μπαμπινιώτη)

ΠΡΟΕΚΛΟΓΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ. Προς χρήσιν υποψηφίων δημάρχων, συμβούλων,  αρθρογράφων, δημοσιογράφων και ψηφοφόρων

10/2/14

ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΕ ΤΟ ΝΕΟ "ΟΡΟΠΕΔΙΟ"

Από σήμερα το Οροπέδιο κυκλοφορεί στα περίπτερα και τα κιόσκια, των κεντρικών δρόμων των Αθηνών καθώς και στα περίπτερα και τα στέκια του πρακτορείου ΕΥΡΩΠΗ στις μεγάλες επαρχιακές πόλεις...