ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ ΠΕΔΙΑΔΟΣ

ΑΤΑΦΟΙ ΝΕΚΡΟΙ

Διάβασα ότι, στην Ισπανία το τελευταίο διάστημα, μετά από νόμο που ψηφίστηκε στο Κοινοβούλιο, καταδικάζεται το καθεστώς Φράνκο και οι βαριές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα την περίοδο 1939-1975.
Ο νόμος αυτός δίνει το δικαίωμα σε οικείους των θυμάτων να προσβάλουν δικαστικές αποφάσεις και να ζητήσουν την αναθεώρησή τους.
Επίσης, δημιουργούνται ευνοϊκές συνθήκες αναζήτησης των θυμάτων του φασιστικού καθεστώτος, σε ομαδικούς τάφους και εγείρονται θέματα αποκατάστασης και ιστορικής δικαίωσης, καθώς και αποζημιώσεων εκ μέρους των συγγενών τους.
Δικαίως και με μεγάλη καθυστέρηση, γιατί το αίμα των νεκρών θυμίζει στον ευρωπαϊκό πολιτισμό μας, εάν όντως θέλει να έχει μέλλον, την ανάγκη να στηριχθεί αποκλειστικά στη μοναδική στέρεα βάση, στη βάση της ιστορικής αλήθειας.
Ο επόμενος συνειρμός σίγουρα οδηγεί στα βήματα του πρωθυπουργού της Ελλάδας και στην επίσκεψή του στο νησί του Αϊ- Στράτη.
Εκεί, εγκαινίασε το Μουσείο της Δημοκρατίας, τονίζοντας πως πρόκειται για έργο μνήμης για τα «πέτρινα χρόνια» της ελληνικής ιστορίας.
Είπε επί λέξει: « Σήμερα οι ΄Ελληνες, ανεξάρτητα από ιδεολογικές αφετηρίες και εκλογική συμπεριφορά, τιμούμε όλες και όλους όσοι αγωνίστηκαν για αξίες και ιδανικά, θέτοντας το συλλογικό πάνω από το προσωπικό συμφέρον».
Ο Αϊ- Στράτης ήταν τόπος εξορίας και μαρτυρίου, από τη μεταξική περίοδο μέχρι το καλοκαίρι του 1962, αγωνιστών, εκατοντάδων ελλήνων κομμουνιστών.
Τα παραπάνω με έκαναν να θυμηθώ πρόσφατο ταξίδι μου στην Τρίπολη.
Πήγα εκεί τον Απρίλιο του 2007 προς αναζήτηση του τάφου ενός αγωνιστή, εξάδελφου του ζωγράφου Τσαρούχη, με το ίδιο όνομα, που θάφτηκε στη Τρίπολη μετά από τυφεκισμό, σύμφωνα με απόφαση του Στρατοδικείου, στις αρχές του 1949.
Βρέθηκα στην Τρίπολη σε αναζήτηση του «Κατσαρόγιαννου», ενός παλικαριού, που όπως μου περιέγραψε επιζών εκείνης της εποχής, κυνήγησε με τον μπαλντά τρεις χίτες, οι οποίοι προσπάθησαν προβοκατόρικα να δημιουργήσουν επεισόδιο στο μαγαζί του, στο κέντρο της Τρίπολης.
Ο Κατσαρόγιαννος από το γειτονικό στην Τρίπολη χωριό Ζευγολατιό, παντρεμένος με δυο ανήλικα παιδιά, εστιάτορας στο επάγγελμα, μέλος του Κ.Κ.Ε., ήταν ένας όμορφος άνδρας με κατσαρά μαλλιά που δεν πρόφτασε να ζήσει.
Σταυρώθηκε όπως και άλλοι πατριώτες, μια κρύα χειμωνιάτικη μέρα στην Τρίπολη, μόνο γιατί ήταν κομμουνιστής?
Ο ίδιος αφηγητής μου περιέγραψε και ένα άλλο γεγονός της ίδιας περιόδου, για ένα άλλο παλικάρι από το γειτονικό χωριό Πέλαγος, τον Κωστάκη Μουλόπουλο, δικηγόρο στο επάγγελμα, που ζήτησε έξυπνα από τους δικαστές του να τοποθετήσουν στο δικαστήριο μεγάφωνα, δήθεν για να προβεί σε αποκαλύψεις ενάντια στην ηγεσία του Κ.Κ.Ε.
Ενώ, αυτός κατόρθωσε να στρέψει τα μεγάφωνα ενάντια στους διώχτες του, καταγγέλλοντας τις μεθόδους και την πρακτική του φασιστικού καθεστώτος.
Στην Τρίπολη, αρχικά βρέθηκα στο ληξιαρχείο, όπου μαζί με τη ληξιαρχική πράξη θανάτου, που μου χορηγήθηκε, δεν ξέχασαν να απευθύνουν και συμβουλές, για τη στάση και συμπεριφορά στο μέλλον των συγγενών των εκτελεσθέντων αγωνιστών.
Το αρμόδιο γραφείο των αρχείων του κράτους, όπου αναζήτησα τα πρακτικά του Στρατοδικείου, ήταν κλειστό και δεν βρέθηκε αρμόδιος να μου δώσει κάποιες εξηγήσεις.
Ήταν η σύγχρονη εκδοχή της τυπικότητας ενός μηχανισμού που στήθηκε πάνω στα συντρίμμια ενός εμφύλιου πόλεμου.
Ενός κρατικού μηχανισμού που κανένας πολίτης δεν κατάφερε μέχρι τώρα να εμπιστευτεί, γιατί απλούστατα αυτός μηχανισμός από την αρχή δεν εμπιστεύτηκε τους πολίτες του.
Αναζήτησα στη συνέχεια μέσα στο παλιό νεκροταφείο της Τρίπολης τον τάφο.
΄Εψαξα όλα τα μνήματα. Πουθενά δεν υπήρχε χώρος να αποθέσω λίγα λουλούδια.
Η ατμόσφαιρα ήταν μουντή, μια ψιλή βροχούλα κάλυπτε τον ουρανό και ομίχλη όλο το χώρο.
Διαπότιζε τις πέτρες και τα μάρμαρα του νεκροταφείου και τύλιγε στο βάθος την Τρίπολη.
΄Εμοιαζε σαν να έκλαιγε βουβά ο ουρανός?
Και όμως υπήρχε τάφος. ΄Εξω από το νεκροταφείο. Χωρίς σταυρό, πλάκα ή άλλο διακριτικό. ΄Ενας ομαδικός τάφος.
Πάνω του υπήρχαν κομμένοι κορμοί δένδρων.
΄Ισως, φυσικά σύμβολα των ηρώων που έπεσαν στο σημείο αυτό.
Και πιο πέρα, στη μάνδρα ακουμπούσε μια πλάκα που έγραφε: « Τιμή και δόξα στους αγωνιστές του Δημοκρατικού Στρατού».
΄Αφησα εκεί λίγα αγριολούλουδα.
΄Εμαθα, η πλάκα αυτή τοποθετήθηκε μετά από ενέργειες ανθρώπων που θέλουν να αποτελούν συνεχιστές του παλιού ηρωικού Κ.Κ.Ε., κόντρα στην τοπική εξουσία και στις απαράδεκτες απαγορεύσεις της.
Όμως, ήταν μια πλάκα θλιβερή, έτσι ακουμπισμένη τσόντα στη πέτρινη μάνδρα του νεκροταφείου.
Ο χώρος αυτός ένιωθα δεν ανήκει μόνο στην Τρίπολη. Ανήκει σε όλη την Πελοπόννησο. Στον ηρωικό αγώνα της 3ης Μεραρχίας του Δ.Σ.Ε., στους χιλιάδες αγωνιστές και κομμουνιστές που πάλεψαν για αξίες και ιδανικά και έθεσαν τα συλλογικά συμφέροντα πάνω από τα προσωπικά τους.
Είναι ο τόπος που έχυσε το αίμα του ο Κατσαρόγιαννος, ο Μουλόπουλος και τόσοι άλλοι αγωνιστές. Πρώτοι αυτοί σήκωσαν το ανάστημά τους απέναντι στον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό, γράφοντας με το αίμα τους τις πιο ένδοξες σελίδες της σύγχρονης ευρωπαϊκής ιστορίας.
Ηττήθηκαν αλλά, ο αγώνας αυτός αργότερα κατέληξε στο Βιετνάμ και στην Κούβα νικηφόρος.
Καμιά τιμή δεν αποδόθηκε στους νεκρούς αυτούς, βουβά περιμένουν το χέρι της Αντιγόνης που θα αψηφήσει τον Κρέοντα.
΄Ενιωθα η υγρασία του νεκροταφείου να διαποτίζει πέρα ως πέρα όλα τα συναισθήματα και τη ζωής μας.
Γιατί ο εμφύλιος, όσο οι νεκροί μας δεν τάφηκαν με τιμή που τους αξίζει, θα διαπερνά όλες τις εκδηλώσεις της κοινωνικής και πολιτικής ζωής.
Είναι πόλεμος που συνεχίζεται με άλλη μορφή και δεν λέει να τελειώσει.

Αγ. Ζαχαριάδης