Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΡΟΥΖΑΚΗ
Ο Δανιήλ, ο πλέον παρισινός από τους Ελληνες εικαστικούς της διασποράς, άφησε την τελευταία πνοή του προχθές, σε ηλικία 84 ετών, στον Πύργο Ηλείας, γενέθλια πόλη του στην οποία είχε επιστρέψει τα τελευταία χρόνια. Υπήρξε από τους κορυφαίους εκπροσώπους της γενιάς του '60 που βίωσε, εκ του σύνεγγυς, τα ανατρεπτικά κινήματα της μεταπολεμικής πρωτοπορίας στην Ευρώπη. Η κηδεία του γίνεται σήμερα στις 10.30 στον Πύργο.
Ενα από τα έργα που ο Δανιήλ είχε παρουσιάσει το 2003 στην αίθουσα τέχνης «Stigma» της Αθήνας
Ο Δανιήλ, όπως και ο Νίκος Κεσσανλής, βρέθηκε στο Παρίσι τα χρόνια της γέννησης του κινήματος του γαλλικού νεορεαλισμού (Nouveau Realisme) δίπλα στον εμπνευστή του, τον θεωρητικό Πιερ Ρεστανί, τους καλλιτέχνες Ιβ Κλάιν, Σεζάρ, Αρμάν, Κρίστο, Ζαν Τινγκελί, Ντανιέλ Σποέρι κ.ά. Οι εκπρόσωποι του «Nouveau Realisme» απομακρύνθηκαν από τους κανόνες της παραδοσιακής τέχνης και τη χρήση των συμβατικών υλικών. Γεγονός που ώθησε τον Δανιήλ να δημιουργήσει τη διάσημη σειρά έργων του «Μαύρα Κουτιά», ασύμμετρα τοποθετημένα χαρτοκιβώτια, σκισμένα με σουγιά, «πληγωμένα» με κόκκινο χρώμα που παραπέμπει στο αίμα. Αλλά και να αξιοποιήσει γενικότερα φτηνά χαρτόνια του εμπορίου, σγουρά χαρτιά περιτυλίγματος, λινάτσες και άλλα ταπεινά υλικά.
«Ανήκα σε μια ομάδα που απελευθερώθηκε από τα κλασικά υλικά, τον μουσαμά, το πινέλο, τα χρώματα, τα σωληνάρια» έλεγε σε συνέντευξή του στην «Ε» τον Νοέμβριο του 1997. «Η δική μου έρευνα ήταν η αναζήτηση του χώρου. Πειραματίστηκα με χάρτινα κουτιά του αμπαλάζ, τα οποία άνοιγα και εδημιουργείτο ένας εσωτερικός χώρος. Το μαχαίρι γίνεται το νέο εργαλείο μου. Επαιρνα μπογιές πλαστικές, χρησιμοποιούσα το μαύρο, την ώχρα του χαρτονιού, το αλουμινένιο, το λευκό. Εβαφα με λευκό τα σχήματα που υπέφεραν από τη βία ενός βέλους. Ενιωθα ότι το χαρτόνι είναι ένα σώμα που πάσχει».
Ο Δανιήλ συμμετείχε μαζί με τον Νίκο Κεσσανλή και τον Βλάση Κανιάρη στην ιστορική έκθεση του Πιερ Ρεστανί το 1964 στο θέατρο «Λα Φενίτσε», στις παράπλευρες εκδηλώσεις της Μπιενάλε της Βενετίας, με τίτλο «Τρεις προτάσεις για μια νέα ελληνική γλυπτική». Οι τρεις καλλιτέχνες είχαν γεμίσει τον χώρο με σεντόνια, κούτες, χαρτόνια, δημιουργώντας μια αντισυμβατική δράση με χιούμορ και διάθεση αμμφισβήτησης των καθιερωμένων κοινωνικών και καλλιτεχνικών αξιών της εποχής. Η έκθεση είχε προκαλέσει την οργή των συντηρητικών κύκλων στην Ελλάδα που εγκαλούσαν τους εικαστικούς γράφοντας: «Κάτω τα χέρια από την ελληνική γλυπτική».
Γνωστός στο εξωτερικό ως Danil, ο Δανιήλ Παναγόπουλος γεννήθηκε το 1924. Ξεκίνησε να σπουδάσει Ιατρική, αλλά γρήγορα την εγκατέλειψε για χάρη της ζωγραφικής. Βρέθηκε στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας και στο εργαστήριο του Κωνσταντίνου Παρθένη για τον οποίο έλεγε: «Με έμαθε να οξύνω το μάτι μου. Η διδασκαλία του δεν γινόταν με λόγια, δεν μιλούσε. Δούλευε πάνω στα έργα και εμείς βλέπαμε». Μετά το τέλος των σπουδών του, το 1954, πήρε κρατική υποτροφία και βρέθηκε στο Παρίσι. Το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του το έζησε ανάμεσα στο Παρίσι και την Αθήνα. Το έργο του είχε παρουσιαστεί σε αρκετές εκθέσεις στο εξωτερικό, ενώ μια αναδρομική έκθεσή του είχε φιλοξενηθεί το 1998 στη Θεσσαλονίκη Πολιτιστική Πρωτεύουσα και στην Εθνική Πινακοθήκη.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 14/07/2008
Στη φωτογραφία το εξώφυλλο του τεύχου ς 14/1981 του περιοδικού "Διάλογος" των Λεχαινών που ήταν αφιερωμένο στον Δανιήλ. Θα τον θυμόμαστε πάντα με αγάπη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου